Đông Á (ý chỉ những nước nằm trong vùng văn hóa Đông Á), bao gồm các quốc gia Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Triều Tiên, Việt Nam và các vùng lãnh thổ Hồng Kông, Ma Cao (Trung Quốc), tồn tại một kiểu viết độc đáo gọi là “tung thư” 縱書, hãy dễ hiểu hơn là viết dọc truyền thống Đông Á.
Bài viết mà bạn đang đọc được viết ra với mục đích chia sẻ cách để áp dụng kiểu viết thú vị này vào trong website WordPress.
Tung thư 縱書 và hoành thư 橫書 là gì?
Việt Nam đã không còn sử dụng chữ Hán và chữ Nôm, do đó, có thể có nhiều người không hiểu rõ về viết dọc truyền thống Đông Á. Vì vậy, trước khi vào nội dung chính của bài viết, hãy cùng mình sơ lược qua khái niệm “tung thư” 縱書 và “hoành thư” 橫書.
“Tung thư” 縱書 (tiếng Trung: 縱書 (giản thể: 纵书); tiếng Nhật: “tategaki” 縦書き (たてがき); tiếng Hàn: “jongseo” 종서 (Hanja: 縱書)) là kiểu viết từ trên xuống dưới, hàng đọc từ phải sang trái. Hiện nay, bạn sẽ dễ dàng thấy được cách viết này ở Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc. Tại Việt Nam, có thể thấy ở các văn bản hay di tích cổ xưa như Bia tiến sĩ, Truyện Kiều bản gốc, v.v..
Kiểu viết ngang gọi là “hoành thư” 橫書 (tiếng Trung: 橫書 (giản thể: 横书); tiếng Nhật: “yokogaki” 横書き (よこがき); tiếng Hàn: “hoengseo” 횡서 (Hanja: 橫書)), viết từ trái sang phải, hàng xếp từ trên xuống dưới, giống như kiểu viết của chữ Quốc ngữ. Đây là kiểu viết du nhập từ kiểu viết chữ Latinh của phương Tây.
Bổ sung mã vào WordPress
Truy cập vào trang quản trị, chọn Appearance → Customize, sau đó chọn Additional CSS và thêm mã CSS dưới đây vào.
.tategaki {
writing-mode: vertical-rl;
line-height: 50px;
margin: 0 auto;
}Ngoài cách này, bạn cũng có thể bổ sung mã này vào tập tin style.css trong theme, hoặc tự viết plugin. Truy cập vào Appearance → Theme File Editor, sau đó chọn giao diện đang sử dụng (nên sử dụng giao diện con – child theme). Lưu ý, nếu website WordPress của bạn là multisite thì phải truy cập vào Network Admin → Themes → Theme File Editor.
Cách sử dụng
Tạo một khối Paragraph và gõ nội dung văn bản. Bước tiếp theo là truy cập vào thiết lập khối (block settings).
Nhấn vào Advanced, sau đó gõ “tategaki” vào ADDITIONAL CSS CLASS(ES).
Lưu và chọn xem thử bài viết, bạn sẽ nhận được kết quả giống như hình bên dưới.
Bô sung mã cho trình soạn thảo khối
Nếu bạn muốn trình soạn thảo khối (WordPress block editor) cũng thay đổi theo, hãy thực hiện thêm một số bước ở bên dưới nhé! Việc bổ sung này sẽ giúp bạn có thể thấy ngay sự thay đổi sau khi gõ “tategaki” vào ADDITIONAL CSS CLASS(ES).
Lưu ý: Đây không phải là bước bắt buộc phải làm.
function custom_inline_css_post_page() {
global $pagenow;
if ( $pagenow == 'post.php' || $pagenow == 'post-new.php' ) {
$custom_css = "
.tategaki {
writing-mode: vertical-rl;
line-height: 50px !important;
margin: 0 auto !important;
}
";
wp_add_inline_style( 'wp-admin', $custom_css );
}
}
add_action( 'admin_enqueue_scripts', 'custom_inline_css_post_page' );Để tích hợp mã PHP này vào trong trang web dùng WordPress của bạn, bạn có thể sử dụng các Plugin như WPCode – Insert Headers and Footers + Custom Code Snippets – WordPress Code Manager hoặc Code Snippets.
Hoặc nếu bạn không muốn dùng Plugin, thì có thể thêm mã PHP vào trong tập tin functions.php của child theme. Xem lại phần “Bổ sung mã vào WordPress” ở trên để biết cách thêm vào nhé!
Sau khi đã bổ sung thêm mã PHP ở trên vào trong website WordPress của bạn.
Nguồn tham khảo thêm
Nguồn tham khảo thêm về WordPress:
- WordPress block editor – Documentation
- Advanced Block Settings – WordPress.com Support
- Child Themes – WordPress Developer Resources
Lời kết
“Tung thư” 縱書, một phần quan trọng và thú vị của văn hóa chữ viết truyền thống của Đông Á. Qua bài viết trên, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu cách áp dụng kiểu viết độc đáo này vào trong website WordPress chỉ với một chút mã CSS và PHP. Hy vọng rằng, những hướng dẫn của mình sẽ giúp ích cho bạn. Cảm ơn bạn đã giành thời gian đọc bài viết!